Gedik Yatırım: Merkezi bütçe Ekim’de 223 milyar TL açık verdi

Gedik Yatırım'ın değerlendirmesine göre, geçen yılın aynı ayında nominal olarak 186,3 milyar TL bütçe açığı ve 50,1 milyar TL faiz dışı açık oluşmuştu. Enflasyondan arındırıldığında ise geçen yılki rakamların bugünün değerleriyle 247,5 milyar TL ve 66,5 milyar TL açığa karşılık geldiği belirtildi.

Ekim verileriyle birlikte 12 aylık birikimli bütçe açığı 2,25 trilyon TL’den 2,29 trilyon TL’ye yükseldi. Faiz dışı açık ise 229 milyar TL’den 245 milyar TL’ye çıktı. Bu rakamlar, 2024 yıl sonundaki 2,11 trilyon TL bütçe açığı ve 836 milyar TL faiz dışı açık seviyelerinin üzerinde yer alıyor.

Gedik Yatırım’ın değerlendirmesine göre, Ocak–Ekim döneminde faiz dışı dengede belirgin bir iyileşme görüldü. Faiz dışı harcamalar yıllık bazda nominal yüzde 38 (reel yüzde 1,9) artarken, vergi gelirlerinde nominal yüzde 51 (reel yüzde 11) artış kaydedildi. Toplam gelirlerdeki artış ise nominal yüzde 48, reel yüzde 9 düzeyinde gerçekleşti.

Vergi gelirlerinin artışında özellikle Gelir Vergisi tahsilatındaki nominal yüzde 91 (reel yüzde 41) yükseliş etkili oldu. Bu artış, mevduat ve yatırım fonu gelirlerinden alınan stopajdaki yükselişe bağlandı. Ayrıca dahilde alınan KDV tahsilatındaki nominal yüzde 58 (reel yüzde 17) artış, tüketim eğiliminin güçlü kalmaya devam ettiğini gösterdi.

Bu gelişmeler doğrultusunda, faiz dışı denge geçen yılın aynı döneminde 211 milyar TL açık verirken, bu yıl 379 milyar TL fazla verdi. Buna karşın bütçe açığı aynı dönemde 1,26 trilyon TL’den 1,44 trilyon TL’ye yükseldi.

Gedik Yatırım, bütçe açığının büyümeye devam etmesinin temel nedeninin faiz harcamalarındaki hızlı artış olduğunu belirtti. Geçen yılın ilk 10 ayında 1,05 trilyon TL olan faiz harcaması, bu yıl aynı dönemde 1,82 trilyon TL’ye çıkarak yüzde 74 arttı.

Vergi gelirleri güçlü toparlansa da faiz harcamalarının daha hızlı artması, bütçe dengesindeki iyileşmeyi sınırladı. OVP’de (2026–2028) yer alan güncellemelerle faiz harcaması tahminleri 2025 için 1,95 trilyon TL’den 2,05 trilyon TL’ye, 2026 için 2,28 trilyon TL’den 2,74 trilyon TL’ye yükseltilmişti.

Gedik Yatırım, yıl sonu bütçe açığı/GSYH oranının yüzde 3,6 seviyesinde gerçekleşmesini bekliyor. OVP’de 2025 için bütçe açığı tahmini 1,9 trilyon TL’den 2,2 trilyon TL’ye çıkarılmıştı. Bu oran, 2023 ve 2024’te görülen yüzde 5,1 ve yüzde 4,7 seviyelerine kıyasla anlamlı bir iyileşmeye işaret ediyor.

2026 yılı için bütçe açığı/GSYH tahmini de yüzde 2,8’den yüzde 3,5’e revize edilmiş durumda. Raporda ayrıca, 2026 için öngörülen yüzde 28’lik vergi artışının, yüzde 19,7’lik deflatör tahmininin üzerinde olması nedeniyle ek vergi artışları veya enflasyon muhasebesinden vazgeçilmesi gibi olasılıkların gündeme gelebileceği değerlendirildi.

Gedik Yatırım ayrıca, nakit ve tahakkuk bazlı bütçe verileri arasındaki farkın, özellikle deprem ödeneklerinin kullanımındaki gecikmeler nedeniyle bir süre daha devam edebileceğine dikkat çekti.